Antiek messing

En nu naar het uurwerkmakers deel van mijn verhaal. De kleur is het eerste dat opvalt als je een antiek messingen voorwerp bekijkt. Vooral gepolijst antiek messing heeft een bleke gele gloed die erg verschilt van gepolijst modern messing dat een rode gloed heeft. Als je een goede replica van een Engelse lantaarnklok wilt maken, heb je dus messing van de juiste kleur nodig. Dat blijkt geen eenvoudige opgave te zijn omdat het vrijwel niet te koop is, zeker niet in de vorm van dunnere plaat van ongeveer 1 milimeter dik. Daarom begon ik te experimenteren met het zelf gieten van messing. De hoofdbestanddelen van messing zijn koper en zink. Vreemd genoeg bevat het bleke antieke messing minder zink dan modern messing. Een zinkkoper gehalte van circa 75/25 % levert het bleke messing op dat zich zo onderscheidt van het hedendaags messing. Sommige mensen beschrijven de kleur van antiek messing als geel met een groene gloed (in plaats van de roodachtige gloed van modern messing).

Hompen zelfgemaakt messing

Ik experimenteerde met gietingen van verschillende legeringen, door extra koper toe te voegen and modern messing. Ook probeerde ik koper en zink in bepaalde verhoudingen samen te smelten. Helaas is zink een zeer onedel metaal en het is erg lastig te smelten omdat het tijdens het smelten hevig reageert met zuurstof in de lucht, met als gevolg giftige dampen en gietslakken in de smelt. Een methode om modern messing juist te kleuren schijnt het verbranden van zink in de smelt te zijn. Hiervoor wordt het messing simpelweg voor langere tijd zodanig verhit dat hetvloeibaar blijft. Daardoor verbrandt een gedeelte van het zink en wordt de legering geler van kleur. Ik heb niet zoveel ervaring met die methode, bovendien lijkt het me erg lastig om precies het moment te bepalen dat er voldoende zink is weggebrand. Mocht u ervaring hebben met het smelten van messing neem dan a.u.b. contact met mij op.

Om een goede kwaliteit messing te gieten moet dat eigenlijk gebeuren in een afgesloten smeltpot zodat reacties met lucht zoveel mogelijk uitblijven. Hiervoor heb je speciaal gereedschap nodig dat ik niet tot mijn beschikking had. Dus moest ik wat anders proberen. Ik experimenteerde met het toevoegen van zilver bij modern messing en ik ontdekte dat dit goede resultaten opleverde. Het toevoegen van zilver haalt de rode gloed van het messing af en het leverde een goed te bewerken messingplaat op. De gewone messinglegeringen die ik maakte waren bros en weinig buigbaar. Erg lastig dus om er een plaat van te smeden. De zilver-messing legering daarentegen is een stuk sterker en goed smeedbaar. Bovendien is het gemakkelijk te gieten (handig voor het maken van fretjes en finials) en als klap op de vuurpijl: het is prima te graveren. Gelukkig was de zilverprijs een paar jaar geleden nog niet zo hoog als ie nu is. En erg grote hoeveelheden had ik nu ook weer niet nodig.

volgende pagina