Tekenen en bouwen

Tandwielen en rondsels

Assembleren

Gaand werk:
spillegang

 

 

 

 

Het tekenen en maken van het uurwerk

 

De klokkast was klaar en kon ik de beslissing wat ik verder zou doen niet meer voor me uit schuiven. Het oorspronkelijke plan was een bestaand (birdcage) uurwerk in te bouwen, maar inmiddels was ik op andere gedachten gekomen en op het einde liet ik het plan met het birdcage uurwerk helemaal varen. Het nieuwe plan was om het complete uurwerk zelf te maken. Dit had als voordeel dat ik dezelfde messing legering kon gebruiken voor de onderdelen van het uurwerk, waardoor de klok nog meer een geheel wordt. Aanvankelijk leek me het idee om zelf een complete klok te bouwen veel te ambitieus. Ik ben een graveur en metaalbewerker, geen uurwerkmaker. Maar de enige andere optie was het vinden van een passend uurwerk, wat op zich al een opgave is. En het zelf maken van het uurwerk zou meer voldoening geven als het lukte.

En weer had ik geluk! In mijn eigen stad bleek een vereniging te zitten van hobby klokmakers. Het clubgebouw van de vereniging is volledig ingericht met machines en gereedschappen die nodig zijn om bijvoorbeeld tandwielen te frezen. Ik meldde me aan als aspirant-lid en ben sindsdien elke dinsdagavond in het clubgebouw. Nu was de weg vrij om daadwerkelijk aan het uurwerk te gaan beginnen. Maar eerst werd het CAD-programma gebruikt om het complete raderwerk te tekenen. Ik had ongeveer drie maanden nodig voordat de belangrijkste onderdelen op papier stonden en de maten bekend waren. Gelukkig kreeg ik bij de berekening van de tandtallen hulp van een van de leden van de vereniging. In CAD kun je heel mooi op schaal tekenen, maar ook op ware grootte. Bovendien kun je alle onderdelen op elkaar projecteren zodat het mogelijk is om op tekening te zien waar onderdelen elkaar overlappen of in de weg zitten. En het is zelfs mogelijk om op de computer bepaalde onderdelen ten opzichte van elkaar virtueel te laten werken. Op de rechter tekening is te zien hoe alle onderdelen op elkaar geprojecteerd zijn, daarom lijkt het zo'n warboel. In het CAD-programma is het mogelijk om alle lagen een voor een te bekijken.

Nu het virtuele werk er (voor een deel) opzat kon ik aan de echte platines, tandwielen en rondsels beginnen. De onderdelen werden hoofdzakelijk van mijn messinglegering gemaakt. Andere onderdelen, zoals asjes, maakte ik van zilverstaal. Ik begon echter met de messingen platines die perfect tussen de boven- en onderplaat moesten passen.

Ik demonteerde de boven- en onderplaat van zijn finials, stellingen en stellingpoten en verwisselde ze voor eenvoudige zilverstalen pilaren, zodat de originele stellingen niet zo zeer zouden lijden van het voortdurend los- en aandraaien van de kwetsbare schroefdraad. Toen de platines voldeden aan de maten op de tekening begon ik met het eerste tandwiel, in dit geval was dat het jaagrad.


 

volgende pagina

home home

Deze pagina werd geprint van de
English Lantern Clocks website
Lei - Nederland
e-mail:
website: http://www.leilennaerts.nl